Het is misschien wel de op drie na grootste ijsberg die ooit is waargenomen. Deze ijsberg is nu afgebroken van de Zuidpool, ten noord-westen van Antarctica.
De ijsberg heeft een oppervlakte van 5.800 vierkante kilometer. Dat is een gebied dat groter is dan Noord- en Zuid-Holland samen (een oppervlak van 5.500 vierkante kilometer).
Je zou misschien verwachten dat de zeespiegel direct gaat stijgen, dat is niet het geval, de berg dreef voorheen ook al op het water, als onderdeel van de veel grotere ijsplaat Larsen-C. Ook is het de vraag of klimaatverandering achter het ‘verlies’ steekt.
Het is nog niet bekend welke gevaren dit verder met zich mee gaat brengen, als de ijsberg naar het noorden drijft zou het kunnen dat cruiseschepen hinder gaan ondervinden. Vooralsnog is de berg wel intact gebleven en drijft ze langzaam noordwaarts.
Een kaart van de Larsen C ijsplaat. Foto: MIDAS Project/A. Luckman/Swansea University
Oppervlakte zegt over ijsbergen veel minder dan het volume, omdat een groot deel onder water verborgen blijft. Met het ijs van de berg kan je een onbevattelijke 460 miljoen olympische zwembaden vullen. In de onderstaande afbeelding kan je in een 3D animatie zien hoe groot de berg is.
-
Omdat het weinig voorkomt dat ijsbergen van dit formaat afbreken, weten wetenschappers eigenlijk niet wat er precies gaat gebeuren.
"Het zou kunnen dat hij vrij snel in meerdere stukken uiteen valt. De ijsberg zal in zijn geheel of in stukken naar het noorden drijven, misschien wel tot de Falkland-eilanden", vertelde wetenschapper Anna Hogg in juli aan de European Space Agency (ESA). Die eilanden, eigendom van het Verenigd Koninkrijk, liggen maar liefst 1.600 kilometer verderop.
Duizenden jaren opbouw kalft nu af
Het afgebroken stuk lag vast aan de ijsplaat Larsen-C ijsplaat, één van de grootste van het zuidelijk halfrond. De totale plaat is het resultaat van duizenden jaren aan sneeuwval en ijsvorming.
Foto: Diti Torterat/Wikipedia (CC BY 2.0)
Het Britse onderzoeksproject MIDAS houdt de ontwikkelingen in gebied rond Larsen-C in de gaten en doet onderzoek naar de oorsprong. "Het meeste ijs dat nu afkalft, viel ooit als sneeuw in de laatste eeuwen. Maar er is een kern die een beetje ouder is", legt het Project MIDAS uit op Twitter.
In juni kondigden wetenschappers van het collectief al aan dat een groot deel van de berg los was van de grotere plaat en naar het noorden begon af te buigen.
Eén van de aan MIDAS verbonden kenners, Adrian Luckman, maakt met regelmaat animaties om te tonen hoe groot deze bergen zijn. Zoals vandaag met de Eiffeltoren half onder water.
To give a sense of the true dimensions of the Larsen C iceberg, here's an animation based on real data, with something familiar for scale pic.twitter.com/OdQA07qhBb
— Adrian Luckman (@adrian_luckman) July 12, 2017
De rest van de Larsen-C-plaat blijft vooralsnog stabiel, zien de onderzoekers, 'maar zal wel minder stabiel zijn dan voor de scheur'.
Er is een heel kleine kans dat de nieuwe ijsberg de balans zo doet kantelen dat de hele Larsen-C-plaat afbrokkelt. Dat zou aanzienlijke consequenties hebben, omdat een Antarctische gletsjer dan direct in zee zou schuiven. Maar de experts zijn erover eens dat zo'n reusachtig verlies van ijs onwaarschijnlijk is. Het overgebleven deel van Larsen-C is ruim tien keer groter dan de afgebroken ijsberg van woensdag.
"Grote 'afkalvingsevenementen' zijn normale processen voor een gezonde ijsplaat en komen al decennia, eeuwen, millennia voor in cycli die veel langer zijn dan het leven van een mens of satelliet", schrijft gletsjerexpert Helen Amanda Fricker in The Guardian.
"Wat lijkt op een enorm verlies is gewoon normaal huishouden voor dit deel van Antarctica." Ze tekende wel aan dat dat niet betekent dat klimaatverandering geen invloed heeft op ijs rond de zuidpool. "Over de hele linie verliest Antarctisch ijs aan dikte en de gehele plaat verliest massa op cruciale plekken. Als dat doorgaat, kan het een punt bereiken dat herstel onmogelijk is."